De grond in uw tuin is een bijzonder complexe omgeving, samengesteld uit verschillende elementen die complementair zijn en waarvan de interacties essentieel zijn: mineralen, levende organismen en humus. Dat laatste maakt de bodem vruchtbaar.
Wat is humus?
Humus is het resultaat van humificatie, dat wil zeggen, het proces waarbij vers organisch materiaal wordt omgezet in gestabiliseerd organisch materiaal dat in de bovenste laag van de grond wordt aangetroffen.
Organische stof is daarom niet te verwarren met humus: het is de koolstofhoudende stof die wordt geproduceerd door levende wezens, dieren of planten.
Humusvorming vindt plaats door een hele keten van afbraak van organisch materiaal, onder invloed van schimmels, bacteriën, microfauna en regenwormen die een essentiële rol spelen.
Op de bodem van de compostbak is bijvoorbeeld humus de donkere grond die naar ondergroei ruikt. En dit zijn allemaal decomposers die de oorspronkelijke organische stof hebben laten evolueren tot de voedingsstof die humus is.
Hoe werkt humus?
Humus is een concentraat van voedingsstoffen en kan niet puur gebruikt worden; het is er om op verschillende manieren vruchtbaarheid naar de bodem te brengen:
- humus beschermt de kleien tegen uitspoeling veroorzaakt door regen of wind en voorkomt daarom de eliminatie van minerale elementen die zouden leiden tot verarming van de aarde,
- de humus voorkomt verdichting van de bodem en maakt daardoor gemakkelijker werk mogelijk,
- humus slaat zowel water op als voedingsstoffen zoals stikstof, fosfor, potas, evenals klei, maar in mindere mate omdat in dit opzicht 10% klei hetzelfde doet slechts 1% humus!
Humus is daarom een essentieel element van de bodem, zonder welke de aarde geleidelijk zou worden afgebroken, gesteriliseerd en niets meer zou produceren.
Afhankelijk van de kleur van de humus, kunnen we de sterke punten kennen: hoe donkerder het is en hoe rijker het aan koolstof is, als het naar oker neigt, heeft het een hoog ijzergehalte. Nog een praktische aanwijzing: de aanwezigheid van de papaver duidt op een bodem die rijk is aan humus!
De verschillende vormen van humusopname
Compost
Wanneer de organische stof van de compost wordt omgezet door de acties van de verschillende ontbindende stoffen (micro-organismen, rode wormen), verkrijgen we deze stof die eruitziet als donkere potgrond, humus. Het is klaar als het kruimelig, licht, zonder klonten en ruikt naar vochtig kreupelhout, paddenstoelenaarde!
Wanneer het aan de grond in uw tuin wordt toegevoegd, omdat het langzaam uiteenvalt, heeft het een langdurige werking van geleidelijke afgifte van mineralen (stikstof, kalium, fosfor, calcium, enz.) En koolstof.
Mulchen
Tuinders weten het goed, je mag nooit kale grond achterlaten, vandaar het gebruik van mulch die de grond beschermt. Bovendien zal organische mulch geleidelijk worden afgebroken tot humus en zo voedingsstoffen aan de bodem leveren. Om nog maar te zwijgen van het feit dat het ook de microfauna beschermt die essentieel is voor het bodemleven.
Onder de organische mulchs kunt u gemaaid gras, dode bladeren, BRF gebruiken of met name stro, pijnboomschors, vlas of hennepvlokken kopen.
Groenbemesters
Net als bij mulchen, voorkomen snelgroeiende groenbemesters dat er kale grond tussen de gewassen achterblijft. Ze voorkomen ook de ontwikkeling van onkruid, maar verrijken vooral de grond omdat na het afsnijden van de planten die op de grond zijn achtergelaten of begraven, wanneer ze uiteenvallen, hun organische stof terugkeert naar de aarde en uiteindelijk humus produceert.
De meest interessante planten zijn die van de vlinderbloemigenfamilie (klaver, alfalfa, sainfoin, lupine, tuinboon…) maar ook phacelia of mosterd.
Ten slotte komt het toevoegen van humus aan de aarde neer op het teruggeven van alle organische stof die er de afgelopen maanden uit is gehaald (dode bladeren, geoogste groenten en fruit, takken, onkruid, enz.). De natuur is echt goed gedaan!